Сахар

Илле Тăхти | Калав | 1925 | 2 800


Канлĕ вăхăт, уяр кун

Хĕвел тухнă сарăлса.

Урам тăрăх тăршшĕпех

Курăк ӳсет ешерсе.

Ват хурама тĕлĕнче

Хура лутра пӳрт ларать,

Хвеле тӳртĕн чӳречи.

Пӳрчĕ çумне пĕр сыпă

Юман тĕкме тытнăскер.

 

Хайхи ытлах çӳлех мар —

Ĕне пуçне хумалăх,

Тепĕр така аякран

Чупса сиксе каçмалăх.

Хапха сылтăм енни те

Çавă майлах карталлă.

Аслă картиш çеремлĕ,

Йĕри-тавра лупасай.

 

Çурт тăррине кив улăм

Çине мăян шăтнă та

Хура хуралт тăрринче

Мăян ӳсет ешерсе.

Пӳртпе кĕлет хушшинче

Уçă алкум карлăксăр.

Виçĕ чултан пусма пек

Пусса ухма алкумне

Туса хунă картлашка.

 

Алкумĕнче çавăнта

Сĕтел тавра пиллĕкĕн

Апат çисе лараççĕ.

Ик аппăшĕн хушшинче

Тенкел çинче ларакан

Ывăл ачи, çиччĕри,

Çапла калать амăшне:

 

— Анне, эсĕ яшкана

Пултран ярса тултарнă.

Çăмахĕсем шултăра,

Çăвара та кĕмеççĕ.

Çак ачана йăпатса:

— Пысăк çăмах çиекен

Пысăк пулать теççĕ-çке.

Çиех, Сахар, ан тирке, —

Терĕ ăна амăшĕ.

 

Кĕрекене пуканпа

Сĕтел умне ларнийĕ:

— Пысăк пулса çын пулма

Пире Турă пӳрнĕ-ши?

Ĕнер пулнă пухура

Хут вуланă кантурти:

— Хусан хыçне шкульнике

Пирĕн ялтан пĕр ача

Тытса илсе каймалла

Тесе приказ панă тет.

Ехвир пичче Сахара

Тытса ярас терĕ тет.

 

Çак сăмаха илтсессĕн

Амăш çăкăр касмашкăн

Пуçланăскер çăкăра

Хучĕ сĕтел çине те:

— Ехвир пьяхам çав ĕнтĕ

Пире темшĕн кураймасть.

 

Ыттисем те кашăка

Сĕтел çине хучĕç те

Апат çиме чарăнчĕç.

Сахар ăснă кашăкне

Сыпса хучĕ хăй умне.

Çакă сăмах пурне те

Пыра кĕрсе ларнипе

Тăлăх çемье тăранчĕ.

 

Пурте апат хушшинчен

Тухса кайреç макăрса.

Сĕтел çинче пултăран

Яшки чара тиркипе

Ларса юлчĕ пăсланса.

Хура кушак сак çинчен

Сĕтел çине ухрĕ те,

Çăкăр татăк хыпрĕ те

Сиксе анчĕ урайне.

 

* * *

Вара чăнах та çакă Сахар ятлă ачана тытса шкульнике илсе кайнă Хусан хыçне.

Таçта, темле вырăнта, ĕлĕк Хусан хыçĕнче шкульниксене вĕрентекен шкул пулнă тет.

Сахара тытса кайсан икĕ çултан Сахар пиччĕшĕ Кăркка шăллĕне курма Хусан хыçне кайнă. Çуранах кайнăскер Кăркка Сахар патне пилĕк кунтан аран çитнĕ тет.

Сахар пиччĕшне каласа кăтартатчĕ тет питĕ хĕнеççĕ пире тесе.

Киле таврăнасшăн питĕ макăратчĕ тет вăл.

Шкульнике икĕ çул вĕренсен Сахар чăтаймасăр вилнĕ тет вара.

Сахар пиччĕшĕ Кăркка ватă, шур сухаллă, çут çамкаллă, пысăк сăмсаллă çынччĕ.

Кăркка старик вилни те вăтăр çула яхăн пулать ĕнтĕ.

Эпĕ пчĕкки ун чухне, çавă Кăркка пирĕн пата сăра ĕçме пынă та çапла калаçса ларать:

— Эпĕ Хусан хыçне Сахар патне кайсан Сахарпа пĕрле шкульникре вĕренекен пĕр чăваш ачи çапла сăвă каларĕ, — тет.

 

Аз, буки арманта,

Веди, глагол вăрманта.

Ижевете пĕлетне,

Пĕр чĕл çăкăр çиетне?

Рцы слово титлă,

Иван пуçĕ пыйтлă.

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: