Лав


Кашкăр


Пĕр аслă вăрманта

(Хăш-чух шăв-шав та пулкалать унта)

Хĕл сиввинчен тухса кĕрсен ăшша

Вăрман халăхĕсем

Пĕр ĕç тума кӳлеççĕ пар лаша.

Канашласа пăхаççĕ те вĕсем

Тилхепене шанса параççĕ Упана.

«Асту», — тесе

Калаççĕ вĕрентсе, —

Асăрханса пĕр тикĕс тыт ăна,

Унта-кунта карт-карт ан турткала.

Сулăнчăкра тӳнсе ан кайтăр лав.»

«Ан пăшăрханăр, — тет Упа,

Хăпартланса мăн сасăпа, —

Тилхепене тытас ĕç кăткăс мар

Явкалса илсессĕн — яра пар...

 

Каç пуласпа

Тулли лавпа

Кĕтеççĕ Упана.

Вăл çук та çук. Паллах, пăшăрхану:

«Ах, çул çинче тем пулнă-ши ăна?

Каяççĕ шырама. Кураççĕ (ну и ну):

Йăваннă тулли лав. Арканнă урапа.

Кăшт леререх ларать Упа.

 

Ăна курсан каларĕ халăх:

«Тилхепене тытма кирлех ăсталăх».

Асамлă кайăк


Анюкпа Лисук ансăр сукмакпа пĕр-пĕрне така путеккисем пек тĕккелесе ял хапхи патне çитрĕç. Вĕсем паян ирех Улăп çырми текен вырăна хурăн çырли татма кайнă. Хĕр ачасем, ывăннине пĕлмесĕр, çырла сутма хатĕрленĕ пураксене йăтрĕç те ял хапхи умне тухса тăчĕç.

Ку хапхана Лисук «тӳлевсĕр лавкка» тет. Ара, кунта вĕсем мĕн кана çисе курмаççĕ: перемĕк, çуху, чăкăт, канихвет тата ытти тутлă апат çимĕç. Ачасем ял хапхинчен Çĕрпӳ пасарне каякан лавсене уçа кăларса яраççĕ. Ырă çынсем вĕсене пасартан килнĕ чух кучченеçсемпе хăналаса хăварççĕ. Паян вара, Анюкпа Лисук хăйсем те пасара çитсе килесшĕн. Çĕр çырлисене сутса перемĕк е канихвет туянсан аванччĕ, текен шухăшсемпе хĕр ачасем пĕр лава чарчĕç.

— Атя, хĕр пĕрчисем, уçăр хапхуна!

— Уçма уçăпăр-ха та, пĕр ыйту пурччĕ. Эсир пĕччен, тен пире те лартса кайăр?

— Атьăр, атьăр!

Хĕр ачасем хапхана уçрĕç те лав хапхаран тухса ĕлкĕрчĕ кăна, вĕсем йапăр-япăр лав çине сиксе те ларчĕç. Пасара каякан ытти лавсемпе танлаштарсан, ку лав пушах. Икĕ михĕ çеç тиенĕ. Ларма кивĕ тăлăп сарнă. Хĕр ачасем пĕр-пĕрин çине пăхса илчĕç, пичĕсем çинче савăнăç кулли.

Малалла

Саккăр персех пĕр лав пăчăр тытрăм


Эпĕ кунсерен темиçешер çыру илсе тăратăп. Ман пата тĕрлĕ вырăнсенчен тĕрлĕ чĕлхесемпе çырусем ярса, манăн халлапсене пур çĕрте те ватти-вĕттипех кăмăлласа вулани çинчен пĕлтереççĕ. Акă паян эпĕ Тукаль ялĕнчи шкулта вĕренекен ачасенчен çакăн пек çыру илтĕм:

 

«Хисеплĕ Çтаппан пичче!

Эпир Сирĕн халлапусене питех юратса вулатпăр, Сире вĕсемшĕн чĕререн тав туса тата нумай пурăнма сывлăх сунатпăр.

Çтаппан пичче! Эсир тĕнчери чи паллă та чаплă сунарçă, Эсир пайтах тискер кайăк тытнă. Эпир Сирĕнтен çакна ыйтса пĕлесшĕн: — Эсир, Çтаппан пичче, кăвакалсем, пăчăрсем тытса курман-и? Тытнă пулсан, вĕсене епле тытни çинчен те çырăр!

Эсир пире кăмăл тăвасса шансах тăратпăр.

СИРЕ ЮРАТАКАН АЧАСЕМ».

 

Чăнахах, эпĕ кăвакал та, пăчăр та, ăсан та пайтах тытса курнă, вĕсене тытас тĕлĕшпе те эпĕ чи чаплă сунарçă шутланнă. Манран хамăр таврари сунарçăсем кăна мар, Çĕпĕрти сунăрçăсем те шалтах тĕлĕнетчĕç.

Малалла