(Л.Н. Сачковӑн юбилейӗ ҫитнӗ май)
Хур кайӑксем карталанса вӗҫетчӗҫ,
Алӑ сулса ӑсатрӑм вӗсене.
Кӗрхи ҫанталӑк куҫҫульпе йӗретчӗ,
Текерлӗк ҫеҫ шыратчӗ савнине...
...Хуркайӑксен вӗсен хӑйсен ҫул терчӗ.
Алӑ сулсах ӑсатрӑм вӗсене.
Паян сив хӗл ҫил вӗҫтерсех хӳтерчӗ
Ман чунӑмри аса илӳ йӗрне.
(Сачкова Л.
More...
В чебоксарском Центре современного искусства (ЦСИ ЧГХМ) на Президентском бульваре,1, на заливе, недавно открылась выставка Союза чувашских художников (СЧХ) «Савна Шупашкар» (Любимые Чебоксары).
Творческий смотр чувашского национального изобразительного искусства проходит в августе ежегодно. Он приурочен Дню города.
Вернисаж открыл председатель СЧХ, заслуженный художник ЧР Валентин Фёдоров.
Как всегда эмоционально выступал заслуженный художник России Праски Витти:
— У чувашского союза по-прежнему нет своего помещения, телефона!
Кӳршӗ картишӗнчи хӑнӑхнӑ сасса Василиса вӗчӗрхенсе итлерӗ. Шак-шак! Кӑштӑрт-кӑштӑрт! Михаля татах ҫӗнӗ ҫуна ӑсталать пуль-ха, е колхоз урапине юсать. Ӗҫсӗр лармасть арҫын. Пуртӑ пӗр кӗвӗллӗ выляни тата вӑрӑм сава шуни Василисӑна пӗр харӑсах илемлӗ кӗвӗ евӗр те, мӑшӑрӗпе кӗрешме чӗнекен сигнал пек те туйӑнчӗ.
Пурне те пӗлессишӗн вӗтӗленекен кӑмӑл хӗрарӑма сак ҫинчен антарчӗ, урисем вара имшер те шӑмӑ-шакӑллӑ кевтине хӑйсемех кӳрши патне илсе ҫитерчӗҫ.
- Аграфена, санӑн мӑшӑру татах мӗн те пулсан ӑсталать-им?
Тахӑш вӑхӑтран пуҫласа чӑваш эстрадин уҫлӑхӗнче Фарида сасси янраса кайрӗ.
Чӑваш Енти Патӑрьел районӗнче Начар Упи текен ял пур (Темшӗн ӑна "Красномайск" текен сӑнсӑр ятпа улӑштарнӑ та халиччен те чӑн ята каялла тавӑрман....).
Асӑннӑ ялта ӗлӗкренпех тутарсем пурнакан кӗтес пур. Ҫав кӗтесе Тутаркасси теҫҫӗ. Официалла хутсенче те ҫаплах ҫырӑнать: улица Татарская. "Хыпар" хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, унта хальхи вӑхӑтра мӗнпурӗ 8 кил.
Эх, ҫухалсах ӗлкӗреймен ӗмӗтсен пире хитрен пиллекен ытарайми тӗнчийӗ... Ҫав ахах-мерченлӗ ниепле хакпа виҫейми тупра пире малашлӑх ҫулӗпех уттарать, пурнӑҫ епле пулмаллине тата пулмалла маррине куллен ытарлӑн вӗрентсе калать. «Эпир хамӑр ӗмӗрте кил-йышри ҫичӗ сыпӑка курма тивӗҫ: хамӑра, атте-аннене, асатте-асаннепе кукамай-кукаҫине, вӗсен ашшӗ-амӑшне, ачамӑрсене, мӑнуксене, вӗсен ачисене. Йӗркеллӗ, илемлӗ, сывлӑха упраса пурӑнайсан этем ӗмӗрӗ ҫакна валли ҫитет...» (В.Аванмарт).
Чӑваш Гербӗ пирки статья ҫырса кӑлартӑм. Халь вара Чӑваш Гимнӗ прки сӑмах хускатас терӗм.
Кунта ак Чӑваш Гимнне телефон ҫине вырнаҫтарас пирки сӑмах пырать.
Хамӑрӑн гимн пирки унчченех тӗрлӗ ҫынсем каланӑ шухӑшсене аса илтерес килчӗ.
Герман Лебедев тата Илле Тукташ ӑсталанӑ хайлав — чӑннипе Чӑваш Республики тӗлӗшпе пулман малтан. Кайран та ку авторсем унта урӑх шухӑш кӗртмен.
Посчастливилось присутствовать на показе чувашского фильма 1930 г. «Священная роща» (Киремет кати) в кинотеатре Сеспель. Впечатления остались очень хорошие. Благодаря магии кино впервые увидел ожившую чувашскую историю! Раньше много видел старых фотографий и в музеях некоторые элементы деревенской культуры. Но это совсем не то!...
Хотелось отметить два момента…
Во-первых, старые образы ожили, появились эмоции и движения. Дышащие жизнью крестьянские дома, яркие массовки, реальные чувашские типажи и характеры… Ничто так не даст возможность окунуться в ту прошлую жизнь, как в кино снятом в то же время!
В Новочебоксарском художественном музее (НХМ) работает выставка «Улыбнитесь женщине!». Такой интересный смотр в Чувашии, кажется, впервые.
Прежде подобные выставки организовывала группа «Мир цвета глазами женщин», возглавляемая Светланой Кокель под эгидой Союза художников ЧР. В их группе участвует около десяти человек или чуть больше.
На этот раз вместе с ними выставились ещё несколько дамских групп, тоже руководимые художницами и преподавателями: чебоксарская студия «Отражение» — руководитель Алла Ибрагим; группа «Творчество» при Новочебоксарской детской художественной школе — руководитель Лариса Калашникова; «Живописные дамы» при клубе друзей НХМ — руководитель Вера Кудимова.
Ҫак кунсенче Тутарстанри Пӑва (Буинск) драма театрӗнче регионсен хушшинчи театраллӑ фестиваль пырать. Унта чӑваш театрсене чӗнмен. Ҫак ҫинчен «Idel.Реалии» сайт пӗлтерет.
Мӗншӗн пире йыхравламан? Ҫак ыйтуна хӑш-пӗр кӳршӗ республикин театр ӗҫтешсем хуравлаҫҫӗ. Хӑш-пӗр чӑваш театрсенче ӳсменни (застой) лару-тӑру имӗш.
Тӗрӗс-и ку шухӑш? Эпӗ ку ыйтуна — «Тӗрӗс мар!» тесе хуравлатӑп. СССР пӗтнӗ хыҫҫӑн чӑваш театрсенче нумай ырӑ улшӑнусем иртсе кайрӗҫ. Актуаллӑ, пурнӑҫа ҫывӑх, тӗрӗс кӑтартакан пулӑмсене чӑваш театрсенче хамӑр артистсем ӑста выляҫҫӗ.
Ҫак йӗркесене эпӗ Григорий Скворцовӑн «Манӑн несӗл» ятлӑ сӑввинчен илтӗм. Хайлав ҫапларах йӗркесенчен пуҫланать:
Мӑн Хапӑсра ҫуралнӑ эпӗ, Унтах эп ӳснӗ пӗчӗкрен, Ҫӗр ӗҫлекен хресчен хисепӗ Йӑхра ман пулнӑ ӗмӗртен. Ман асатте сухаҫӑ пулнӑ, Ҫӗре юратнӑ чӗререн, Ҫу кунӗнче ҫаран та ҫулнӑ, Е тырӑ вырнӑ ҫур ҫӗрччен.
Мӑн Хапӑсра ҫуралнӑ эпӗ,
Унтах эп ӳснӗ пӗчӗкрен,
Ҫӗр ӗҫлекен хресчен хисепӗ
Йӑхра ман пулнӑ ӗмӗртен.
Ман асатте сухаҫӑ пулнӑ,
Ҫӗре юратнӑ чӗререн,
Ҫу кунӗнче ҫаран та ҫулнӑ,
Е тырӑ вырнӑ ҫур ҫӗрччен.
Сӑвӑҫӑн аслашшӗ (маҫакӗ) Ҫтаппан ятлӑ пулнӑ, вӑл ывӑлӗсене яланах ӗҫлеме хистенӗ, ҫӗр ӗҫне юратма хӑнӑхтарнӑ, суха тутарнӑ, сӳре сӳреттернӗ, чӑн чӑваш (ӗҫченлӗх — чӑвашлӑхӑн пӗр палли-ҫке!
+13.3 °C
