Нумай пулмасть Раҫҫей Федерацийӗн тӗрлӗ регионӗсене Мускавран пӗр хут саланчӗ — «Концепция преподавания русского языка и литературы в общеобразовательных организациях РФ» (чӑв. Раҫҫей Федерацийӗнчи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан организацисенче вырӑс чӗлхипе литературине вӗрентессин концепцийӗ). Раҫҫей Федерацийенче унпа килӗшӳллӗн вырӑс чӗлхине вӗрентесшӗн. Документри хӑш-пӗр пунктсем республикӑсенчи тӳре-шарана килӗшсех каймарӗ ҫав. Тутарсемпе якутсем хӑйсен хирӗҫле сӑмахне калама хӑват ҫитерчӗҫ. Пирӗн патра та ӑна сӳтсе яврӗҫ-ха та ӗнтӗ, анчах Чӑваш чӗлхин пӗрлехи комиссийӗнче пӑхса тухнӑ хыҫҫӑн ни хӑватлӑ хыпар тухмарӗ, ни тӳре-шара ҫак концепцие хирӗҫлени пирки татӑклӑн каламарӗ.
More...
Николай Егорович Лукианов раштавӑн 8-мӗшӗнче иртнӗ ҫавра сӗтелте тухса каланӑ доклад тексчӗ.
Кӗркунне вӑл пирӗншӗн — чӑвашшӑн чи тухӑҫлӑ та яваплӑ вӑхӑт иккенне эпир пурте питӗ лайӑх пӗлетпӗр. Ҫулталӑкӗпе тар тӑкса ырми канми ӗҫленин результачӗ кӗркуннере паллӑ пулса халӑх малалла, тепӗр ҫул мӗнлерех пурӑнасси ҫутҫанталӑкӑн ҫак вӑхӑтӗнчен килет.
Теме пула ҫутҫанталӑк йӗркипе анчах та мар, чӑваш нацин шӑпипе ҫыхӑннӑ питӗ пысӑк пӗлтерӗшлӗ япаласем те ҫирӗммӗш ӗмӗрӗн вӗҫӗнче кӗр кунӗсенче пулса иртрӗҫ.
Чӑваш Республикин Министрсен Кабинетне отставкӑна янӑ хыҫҫӑн республикӑри политика пурнӑҫӗ самай хускалчӗ, вырӑнсене кам йышӑнасси пирки нумай шавларӗҫ. Малтанхи юлать, е ун вырӑнне теприне лартаҫҫӗ? Ҫак ыйту политикӑпа кӑсӑкланакансене чылай хумхатрӗ темелле. Чи кӑсӑк ыйту вара Культура министрне кама лартасси пирки пулчӗ. Чӑваш халӑх сайтӗнче те ҫак тема тавра сахал ма хыпарларӑмӑр.
Чӑн та Костя Яковлева лартни хӑш-пӗр ҫынсен умӗнче самай ыйту ҫуратрӗ.
Чăваш халăх сайтĕнче Валери Туркай Александр Иванов министр çинчен çырнă эпиграммăна питĕ пысăк кăмăлпа вуларăм! Мĕнле парать Валери шăллăм! Мĕнле пĕçертет! Мĕнле тустарать пысăк чиновника! Пур-ха поэтăн пултарулăхĕ! Пур-ха чунра вĕри кăварпа хĕлхем! Мĕнле маттур! Апла пулсан, хаçатăн тĕп редакторĕн çемçе пуканĕ поэт чунне пĕтермен-ха!
Эп ас тăватăп: Перестройка вăхăтĕнче мĕнле вĕри чунлă пулнă Валери! Мĕнле йыхăравçă! Мĕнле трибун! Мĕнле хитре те вăйлă сăвăсене çырнă!
Шӑп та лӑп 5 ҫул каялла республикӑн Президенчӗ вырӑнне Игнатьев Михаил Васильевич йышӑнчӗ. Вӑл вӑхӑтра Николай Васильевич Фёдоров ҫак вырӑна хӑҫан та пулин пушатасса халӑх шанмастчӗ те, шутламастчӗ те. Ҫавӑнпа та ҫак пулӑма Чӑвашра лайӑх йышӑнчӗҫ.
Эпир вара ҫак 5 ҫул хушшинче Михаил Васильевич мӗн енӗпе асра юлнине аса илес терӗмӗр. Паллах, вӗсем хушшинче япӑххи те лайӑххи те пур.
Малтан лайӑххисенчен пуҫлар.
Тӗлпулусенче чӑвашла калаҫни.
Хамăн ĕçĕмпе çак кунсенче пысăк мар шайри тÿре-шара патĕнче пулма тиврĕ. Ĕç хыççăн ĕлкĕрейместĕп тесе пĕрремĕш хутĕнче тусăма епле хутсем кирли пирки ыйтса пĕлме ыйтрăм. "Кăмăллă калаçмасть, ăнлантарасшăнах мар", - шăнкăравласа систерчĕ тусăм. Юрĕ, хамах кĕрсе тухам-ха тесе тепĕр кунхине хам вĕçтертĕм.
Пасарти сутуçăсене те сывлăх сунатăп та, этем ретлĕ сывлăх сунсах хайхи специалист патне вирхĕнсе кĕтĕм. "Çапла-çапла, - тетĕп, - çапла-çапла тăвасшăн.
Шарадокс!
Чăваш Енри влаçа паян ял хуçалăх институтĕнчен вĕренсе тухнă çынсем ярса илнĕ. Çак йышра - республика пуçлăхĕ М.Игнатьев, сенатор В.Николаев,Патшалăх Канашĕн председателĕ Ю.Попов. Ĕлĕкрех республика тилхепине тĕпрен илсен историксемпе экономистсене, юристсене шанса панă. Анчах та ял хуçалăх институчĕн выпускникĕсене влаçа лартни республикăшăн уссах каймарĕ пулас. Йĕркесĕрлĕхсем çиеле тухма пуçларĕ. Унта та, кунта та "бестолковый" çынсене пуçлăхăн çемçе пуканĕсем çине лартма пуçласа кайрĕç.
Тӑван чӗлхе кунӗ ячӗпе эпир — Чӑваш халӑх сайчӗ — уҫӑ ҫыру ҫырнӑччӗ. Черкессов ячӗпе. Вулайманнисем унпа кунта паллашма пултараҫҫӗ.
Хайхи ӗнер Раҫҫей Почти ман пата Черкесов хуравне ҫитерчӗ. Ак ҫапларах вӑл пулчӗ:
Шупашкар хула администрацийӗнче чӑвашла пӗлекенни ҫук пулас, ҫавӑнпа та вырӑсла пӗлменнисем валли хамах куҫарса парам:
Хисеплӗ Николай Алексеевич!
Уругвай президенчӗ тӗнчере чи чухӑнни шутланать.
Тӗнчери пур патшалӑхра та тенӗ пекех халӑх шухӑшӗпе политиксем вӗсен пурнӑҫне ӑнланмаҫҫӗ пек. Уйрӑмах пысӑк пукан ҫинче ларакансем. Президентсен яланах пысӑк керменсем, вӗсем чаплӑ машинсемпе ҫӳреҫҫӗ, апат-ҫимӗҫне те чи тутлине ҫиеҫҫӗ. Уругвай президенчех пач урӑхла — вӑл чаплӑ керменте мар, ялта пурӑнать, ӗҫлесе илекен укҫине те чухӑнсене салатса пӗтерет.
Ун килӗ умне ҫитсе тӑрсан эсир типӗтме ҫакнӑ япаласене асӑрхама пултаратӑр. Шыв ӑсма та Уругвай президенчӗ хӑйех ҫӳрет — алӑпа ҫӑлран йӑтать.
Чӑвашра тухакан "Сӗтев" хаҫатра юлашки номерте Николай Лукиановӑн, историре юлнӑ ЧАП партийӗн лидерӗн республика пуҫлӑхӗн патне янӑ уҫӑ ҫырӑвӗ пичетленчӗ. Ҫак кунсенче редакци журналистне Илле Иванова экстремизм статьипе суд йышӑнӑвӗ кӑларчӗҫ. «Сӗтев» хаҫат» редакторӗ Э.В. Мочалов Хусана хӳтӗлекенсене аса илнӗ ҫӗртре хутшӑнчӗ.
Ҫак пурнӑҫра пурте пӗр-пӗринпе ҫыхӑнса тӑрать. Калӑпӑр, паянхи Чӑваш Наци Конгресӗ Илле Иванова хӳтӗлес ӗҫре пӗр чӗптӗм те хутшӑнмарӗ. ЧНК хӑй те темле аморфлӑ организаци, тӗрлӗ балаган-шоу ирттерекен структура пулса тӑчӗ.
-2.7 °C
