Blog Updates

Вӑта Енӗш шыв ҫулне улӑштарнӑ

■ 25.01.2011 19:32 | 4767 views

Ҫапла, Чӑваш энциклопедине ӗненес пулсан, Куславкка районӗнчи Ырашпулӑх (выр. Бишево) урлӑ Вӑта Енӗш юхса иртет. Ку йӑнӑш пирки паянхи «Хыпарта» Александр Вишневский пӗлтернӗ. Ӳкерчӗкре эп юханшыва пунктирпа палӑртрӑм, хӑй ялне уйӑрса кӑтартрӑм.
Хам та уҫса пӑхрӑм — чӑн та ял витӗр Вӑта Енӗш юхать тенӗ. Ял ятне тен пӑтраштарнӑ пулӗ терӗм те — ҫук. Унта Бишево ятлӑ ял тепре пур — Вӑрмар районӗнчи Энтрияль. Ҫав ял та Вӑта Енӗш патнеллерех ларать, анчах та ун пирки ҫырнӑ чухне тӗрӗсех каланӑ — юханшыв ялтан 2 ҫухрӑмра юхать тенӗ.

More...

[Comments (2)]

Йӑнӑшсӑр ҫыраймаҫҫӗ...

■ 22.01.2011 22:24 | 18294 views

Тиркесе мар ӗнтӗ, ҫапах та.
Культура центрӗ пулин те ҫак пӗлтерӳ хутне йӑнӑшсӑр ҫырайман :(
«культурӐ учрежденийӗнче» (орфографипе килӗшӳллӗн «культурА»)
«ҫЕнсе» (кунта «ҫӖнсе» пулмалла, тӑррине маннӑ).

Пысӑках та мар хучӗ — шкул ачине кун чухлӗ йӑнӑш тусан «иккӗ» лартӗччӗҫ пулӗ...

[Comments (31)]

Чебоксары мар! Шупашкар!

■ 22.01.2011 20:11 | 5493 views

Паян «Ялавӑн» 1988 ҫулти 4-мӗш номерӗнче ҫакнашкал ҫыру асӑрхарӑм:

Шупашкар ҫинчен сахал мар сӑвӑ-юрӑ хывнӑ. Халӑх тӑван хуламӑр ҫынчен савӑнсах юрлать. Инҫе ҫула тухсин та кашниех часрах унта таврӑнма ӗмӗтленет.
Шел пулин те, юлашки ҫулсенче эпӗ акӑ мӗн асӑрхарӑм: ҫамрӑксем час-часах Шупашкар сӑмаха юриех вырӑслатса калаҫҫӗ, «Чебоксара кайрӑм», — тенине Ҫӗрпӳрен килекен автобусра пӗрре мар илтнӗ эпӗ. Ман шутпа, Шупашкар — чӑвашсен хушшинче тахҫан авалах ҫуралнӑ ят.

More...

[Comments (9)]

Зонтик → Сунчӑк → Пӳхӗ

■ 20.01.2011 19:48 | 5097 views

Чӑваш халӑхне 3 ушкӑна пайлама пулать: ҫумӑрта йӗпенесрен, хӗвелӗн хӗрӳ ӑшшинчен сыхлакан япалана пӗрисем (вӗсем чылайӑн) «зонтик» теҫҫӗ; иккӗмӗшсем, чӗлхене чухлакансем — «сунчӑк» теҫҫӗ. Виҫҫӗмӗшсем вара, чӗлхене Дегтярёв Г.А. шайӗнче пӗлекенсем — «пӳхӗ».

[Comments]

Ҫӗнӗ ҫынран яланах ҫӗннине кӗтеҫҫӗ

■ 18.01.2011 23:31 | 4927 views

Елена Беловӑн ҫырӑвне асра тытса

Ҫӗнӗ ҫын хӑйӗнпе яланах ҫӗннине илсе килет теҫҫӗ. Ҫавӑнпа та пуҫлӑх улшӑннӑ вӑхӑтра пӑлхавар тунин усси ҫук теҫҫӗ — ҫӗнӗ пуҫлӑх халӑхра шанчӑк ҫуратать. АПШ президенчӗсем те яланах улшӑнни вӑл тӗлӗшпе лайӑх — пӗр пуҫлӑхӗ тунӑ йӑнӑшсене тепри килсен манса каяҫҫӗ, е манма тӑрӑшаҫҫӗ... Пирӗн президент улшӑнни те халӑха шанчӑк пачӗ пулас — унран чӑваш чӗлхине хисеплеме пуҫлас, чӑвашлӑха аталантарас тӗлӗшпе улшӑнусем кӗтеҫҫӗ. Вӑл шутра ЧНК пуҫлӑхӗ улшӑнасса та шанаҫҫӗ пулас.

More...

[Comments (6)]

Ырӑсем пурӑнакан вырӑн

■ 18.01.2011 21:15 | 4897 views

Халӗ эп Тихӑн Петӗрккин «Кушкӑ ачине» вулатӑп. Иван Яковлевич вӑхӑтне сӑнласа пани интереслӗ.

Икӗ ҫухрӑмран — Кӗҫӗн ур, кӑшт кайсан — Аслӑ ур, ун урлӑ каҫсан — Хулаш, ырӑсем пурӑнакан вырӑн.

Ку ӗнтӗ Кӑнна Кушки ҫывӑхӗнчи хулаш пирки.

Ҫак хайлаврах Киремете усал вырӑн тенӗ...

[Comments (2)]

Вырӑс чӗлхи йывӑртарах...

■ 14.01.2011 23:07 | 5098 views

Шкулсенче вырӑс чӗлхине миҫе сехет вӗрентнине шута илсе, тата чӑваш чӗлхин сехечӗсене асра тытса ман ҫапла шухӑш ҫуралчӗ — чӑн та вырӑс чӗлхи йывӑр! Ара мӗн кӗҫӗн классенчен вӗрентме пуҫлаҫҫӗ те вӗрентеҫҫӗ-вӗрентеҫҫӗ, ҫаплах вӗрентсе ҫитереймеҫҫӗ! Вырӑс чӗлхипе ачасене эрнере миҫе сехет минретеҫҫӗ? 5 сехет. Чӑваш чӗлхине вара? 2-3 сехет* те (хӑш-пӗр шкулсенче 1 сехетпе те ҫырлахаҫҫӗ) ҫитет теҫҫӗ. Ман шутпа вырӑс чӗлхи ЙЫВӐР пулнӑран! Унашкал нумай вӗрентни йывӑр пулнӑран кирлӗ ӗнтӗ :) Кӗҫӗн классенчен 11 класа ҫитиччен вӗрентеҫҫӗ — ҫапах йӑнӑшсӑр ҫырма пултараймаҫҫӗ :).

More...

[Comments (1)]

История ЧУВАШЕЙ

■ 14.01.2011 13:13 | 14523 views

Геннадий Егоров. Древнетюркский этнический компонент казачества.

Чувашское сопротивление монголам

Примечание от друзей Урала: Казаки - одни из любимых нами степных всадников Евразии.
В данной статье из книги чувашского исследователя Геннадия Егорова "Воскресение шумеров" - мы представляем мифологизированную точку зрения на историю казачества.
В принципе, автор, т.е. Геннадий Петрович , в своей книге говорит и о тюркском субстрате в составе современных казачьих войск, правда называя его не тюркским, а шумерским - поскольку Геннадий традиционно относит тюрков к алтайским племенам.

More...

[Comments (13)]

Чӑваш чӗлхи ӑҫта?

■ 13.01.2011 20:03 | 17678 views

Паян 14-мӗш маршрутпа вокзала ҫити ярӑнтӑм. Ҫула май билбордсене сӑнаса пытӑм. Шел те, пӗрин ҫинче те чӑваш сӑмахӗ тупӑнмарӗ. Социаллӑ рекламӑра та пулин (ӑна администраци вырнаҫтарать пулӗ...) чӑвашла ҫырни ҫук. Йӑлт вырӑсла. Саккунпа вырӑс чӗлхи те чӑвашли те пӗр танах. Пурнӑҫра вара — пач урӑхла. Такама «тав тумалла» ӗнтӗ куншӑн... Те чӑвашсен наянлӑхне, те вырӑссен «маттурлӑхне»...
2-3 хут чӑвашлӑхшӑн вӑйлӑрах ӗҫлес вырӑнне, «йывӑр, йывӑр» тесе ларнипе ӗҫ мала кайӗ-ши?

[Comments (14)]

Чӑвашла стенд кӑмӑла кайрӗ

■ 13.01.2011 17:17 | 4721 views

Паян Шупашкар районӗнчи Чӑрӑшкасси шкулне кайса килтӗм. Сӑлтавӗ пурччӗ — пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗн вӗҫӗнче эп хамӑн кивӗ флешкӑна ҫухатрӑм. Чулхула-Шупашкар автобусран тухнӑ чухне кӗсьерен тухса ӳкнӗччӗ. Сисмен те. Чӑрӑшкасси шкулӗн вӗрентекенӗ вара ӑна тупнӑ иккен. Тупнӑ ҫеҫ мар, флешкӑри файлсене тишкернӗ хыҫҫӑн хушамата пӗлсе пӗлӗшсем урлӑ мана шыраса тупнӑ.

More...

[Comments (3)]